ลูกตั้งบันได-ลูกนอนบันได ขนาดเท่าไหร่ ? ไม่ผิดกฎหมาย!

ไม้บันไดสำเร็จรูปหรือ ลูกตั้งบันได-ลูกนอนบันได คุณรู้หรือไม่ ? ว่าในการสร้างบันไดบ้าน มีกฎหมายและมาตรฐานบังคับที่ต้องปฏิบัติตาม เพื่อป้องกันการเกิดเหตุไม่คาดคิดจากการใช้บันได

ในบทความนี้ เราจะให้ข้อมูลเกี่ยวกับ “ลูกตั้งบันได ลูกนอนบันได” ว่าคืออะไร ? มีกฎหมายควบคุมอย่างไรบ้างกันครับ เพื่อให้คุณได้ระยะ ลูกนอน-ลูกตั้งบันไดที่มีมาตรฐานมากที่สุด

ลูกตั้งบันได ลูกนอนบันได คืออะไร

ลูกนอน-ลูกตั้งบันได เป็นส่วนประกอบของบันได ที่เกี่ยวข้องกับความสูง และความกว้างของแต่ละขั้นบันได ดังนี้

• ลูกตั้งบันได (Stair Riser) คือส่วนของบันไดที่ตั้งฉากกับพื้น และทำหน้าที่ช่วยรองรับน้ำหนักของผู้ใช้งาน

• ลูกนอนบันได (Tread) คือส่วนประกอบของบันไดที่ขนานกับพื้น และทำหน้าที่เป็นพื้นผิวให้ผู้อยู่อาศัยก้าวขึ้นหรือลงเหยียบได้อย่างปลอดภัย

กฎหมายควบคุม “ลูกนอน-ลูกตั้งบันได และชานพัก”

ในการออกแบบ ลูกตั้งบันได-ลูกนอนบันได และชานพัก ย่อมมีผลต่อความปลอดภัยและความสะดวกในการเดินขึ้นลง โดยมีกฎหมายที่กำหนดขึ้นเพื่อความปลอดภัยของผู้อยู่อาศัย ที่กำหนดไว้ใน กฎกระทรวง ฉบับที่ 55 (พ.ศ. 2543) ข้อ 23 สรุปได้ว่า

• บันไดบ้านจะต้องมีความกว้างไม่น้อยกว่า 80 ซม.
• หากบันไดมีความสูงเกิน 3 เมตร จะต้องมี “ชานพัก” โดยขนาดความกว้างและยาวจะต้องไม่น้อยกว่าความกว้างของบันได
• “ลูกตั้งบันได” จะต้องสูงไม่เกิน 20 ซม. และ “ลูกนอนบันได” จะต้องกว้างไม่น้อยกว่า 22 ซม.
• พื้นบริเวณหน้าบันได จะต้องมีความกว้างและยาวไม่น้อยกว่าความกว้างของบันได

• ระยะดิ่งจากขั้นบันไดหรือชานพักถึงส่วนต่ำสุด จะต้องสูงไม่น้อยกว่า 1.90 เมตร

สูตรคำนวนระยะ ลูกนอน-ลูกตั้งบันได ให้เดินสบาย

นอกจากที่ต้องปฏิบัติตามกฎหมายควบคุมลูกตั้ง-ลูกนอนบันไดแล้ว คุณอาจจะต้องใส่ใจระยะก้าวเดินที่เหมาะสมกับการเคลื่อนไหวของมนุษย์ โดยจะมีสูตรคำนวนระยะที่สถาปนิกนิยมใช้กัน คือ

“ ลูกตั้งบันได + ลูกนอนบันได = 45 เซนติเมตร ”

พูดให้เข้าใจง่ายก็คือ ลูกนอนบันไดควรจะมีระยะอยู่ที่ 27-30 ซม. และลูกตั้งบันไดประมาณ 15-18 ซม. โดยสามารถตั้งระยะใดระยะนึงก่อน จากนั้นนำมา + กันให้ได้ = 45 เซนติเมตร เช่น ถ้าลูกตั้งบันได 18 ซม. ดังนั้น ลูกนอนก็จะต้องมีขนาด 27 ซม. นั่นเองครับ

สรุป

สรุปแล้ว ลูกตั้งบันได-ลูกนอนบันได คือส่วนประกอบที่สำคัญของบันได ที่มีผลต่อความปลอดภัยในการใช้งาน และความสวยงามของบันได และตามกฎกระทรวง ฉบับที่ 55 (พ.ศ.2543) ข้อ 23 ที่ระบุถึงการควบคุมระยะของ ลูกนอน-ลูกตั้งบันได และชานพัก เพื่อให้ได้มาตรฐานความปลอดภัย แต่ … ก็มีสูตรคำนวนระยะที่สถาปนิกนิยมใช้กัน ก็คือ “ลูกตั้งบันได + ลูกนอนบันได = 45 เซนติเมตร” เพื่อให้เหมาะสมกับการเคลื่อนไหวของมนุษย์เวลาก้าวเดินอีกด้วย